Acné is een verzamelnaam die wordt gebruikt om verschillende vormen van huidaandoeningen te beschrijven, die allemaal worden gekenmerkt door verstopte poriën en ontstekingsreacties in de huid. Behalve de uiting van de verschillende vormen, kan ook de oorzaak en daarmee de aanpak heel verschillend en complex zijn. In deze blog duiken we in de verschillen, de complexiteit en de holistische aanpak.
De verschillende vormen van acné zijn:
- Verstopping van de talgkliertjes, zichtbaar als mee-eters (open comedonen) en gesloten comedonen (witte bultjes).
- De ontstekingsvariant die bestaat uit puistjes, papels (rode bultjes) en pustels (met pus gevulde bultjes), die ontstaan als gevolg van ontstoken talgklieren.
- De ernstiger ontstekingsvariant die bestaat uit grote, pijnlijke knobbels en cysten en die bovendien gevoeliger is om littekens achter te laten na genezing.
De oorzaken van jeugd-acné:
Hoewel acné diverse oorzaken kan hebben, is de grootste oorzaak bij jeugdacné de hormonale verandering die plaatsvindt. Op weg naar volwassenheid wordt met name testosteron zowel bij jongens als meisjes verhoogd. Dit hormoon stimuleert de talgklieren om meer talg te produceren. Hierdoor kunnen de talgklieren verstopt raken en gevoeliger worden voor de acné bacterie die hier goed gedijt.
Naast hormonale veranderingen kunnen ook genetische factoren een rol spelen bij het ontstaan van jeugdacné. Als er familieleden zijn die in hun tienerjaren last hadden van acné, is de kans groter dat een persoon ook acné zal ontwikkelen.
Ook stress en voeding kunnen een rol spelen in het ontstaan of verergeren van acné, en het gebruik van verkeerde of te agressieve huidverzorging kan de huid irriteren of de acné verergeren.
De aanpak van jeugd-acné:
- Huidreiniging in de ochtend en avond. Start met het tweemaal daags reinigen met een natuurlijk huidproduct, zodat alle vuil van buitenaf de huid niet verder verstopt en de dode huidcellen verwijderd kunnen worden. Vergeet niet dat de huid een uitscheidingsorgaan is en afvalstoffen mee naar buiten neemt. Laat je adviseren door een huidspecialist over het productgebruik.
- Behandeling bij de huidspecialist. Mee-eters verdwijnen namelijk niet vanzelf en blokkeren de talgklier, waardoor die talgklier uitzet en er een ontsteking ontstaat. De huidspecialist reinigt de huid dieper met een peeling en drukt de puistjes en mee-eters op een professionele manier uit, waardoor de kans op littekens geminimaliseerd wordt. Op deze manier wordt erger voorkomen en vaak met goede resultaten, al is dit een periode van dweilen met de kraan open. De hormonen gaan nu eenmaal hun eigen gang en hebben tijd nodig om in balans te komen.
- Stress en voeding: Leer je eigen lijf en de reactie kennen op voeding en stress. Wanneer verergert het? Na veel stress? Na het eten van bepaalde voeding? Deze informatie leert je veel. Als je huid ergens niet goed op reageert, kun je hier door het tijdelijk weglaten ervan zelf invloed uitoefenen. Zuivelproducten of suikerrijke voeding kunnen bijvoorbeeld een negatieve invloed hebben, maar het is voor ieder persoon weer anders.
- Medicatie: Overleg met je huidspecialist of medische behandeling nodig of gewenst is. De huisarts kan medicinale crèmes zoals retinoïden, benzoylperoxide en antibiotica voorschrijven. Antibiotica van binnenuit heeft echter weer als nadeel dat het niet alleen de boosdoener, maar ook de goede bacteriën aanpakt wat niet goed is voor de darmwerking. De anticonceptiepil wordt ook wel voorgeschreven om acné te verminderen. Bij de ernstigere vorm van acné kan Isotretinoïne (Roacutane) als medicijnkuur worden ingezet door een dermatoloog. Deze is effectief maar ook erg pittig in bijwerkingen en niet zonder risico.
De oorzaken van volwassenen-acné:
We spreken van volwassenen-acné vanaf 25 jaar. In tegenstelling tot jeugd-acné is deze vaak complexer in zowel oorzaak als behandeling, omdat ze variëren van persoon tot persoon. Dat er sprake is van een disbalans is duidelijk. Maar waar dit dan vandaan komt, is minder helder dan de hormoonschommeling waarvan de puberteit de aanleiding is.
Enkele mogelijke oorzaken van volwassenen acné zijn:
- Hormonale schommelingen: Hormonale veranderingen blijven een belangrijke factor bij volwassenen acné. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld acne ervaren als gevolg van hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap, perimenopauze of het gebruik van hormonale anticonceptiemethoden.
- Stress: Stress kan bijdragen aan het ontstaan of verergeren van volwassenen acné. Stress stimuleert de afgifte van bepaalde hormonen, zoals cortisol, die de talgproductie kunnen verhogen en ontstekingen kunnen veroorzaken.
- Huidverzorgingsproducten: Het gebruik van verkeerde huidverzorgingsproducten, met name producten die comedogene (porie-verstoppende) ingrediënten bevatten, kan bijdragen aan het ontstaan van acne.
- Voeding: Hoewel de relatie tussen voeding en acne nog steeds onderwerp van onderzoek is, kunnen sommige voedingsmiddelen, zoals zuivelproducten en voedingsmiddelen met een hoge glycemische index, bij sommige mensen acne verergeren.
- Genetica: Als acne in de familie voorkomt, kan dit de kans vergroten dat iemand zelf ook volwassenen acné ontwikkelt.
- Cosmetica en make-up: Sommige cosmetica kunnen comedogene ingrediënten bevatten die de poriën kunnen verstoppen en acne kunnen veroorzaken.
- Medicatie: Het gebruik van bepaalde medicijnen kan acne als bijwerking hebben. Voorbeelden zijn steroïden, anticonceptiepillen, anticonvulsiva en lithium.
- Roken en omgevingsfactoren: Roken en blootstelling aan luchtvervuiling kunnen ontstekingen in de huid verergeren en bijdragen aan acne.
- Onderliggende gezondheidsproblemen: Sommige medische aandoeningen, zoals polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) of hormonale aandoeningen, kunnen volwassenen acné veroorzaken.
De aanpak van volwassenen-acné:
Behalve dat de lijst van oorzaken veel langer is dan bij jeugd-acné, is het ook nog eens heel individueel, zodat het vinden van de exacte oorzaak of de combinatie ervan een hele uitdaging kan zijn. Het is daarom raadzaam om dit samen met deskundigen uit te pluizen. Je huid vertelt je namelijk iets; er is een disbalans. De huidspecialist, de dermatoloog, de voedingsdeskundige, een psycholoog, en darmtherapeut kunnen allemaal op dit lijstje van deskundigen staan die kunnen bijdragen aan herstel, voorkomen. De allerbelangrijkste persoon ben je echter zelf, omdat niemand je lichaam beter kent dan jijzelf. En door ontdekken kun jij wijzer worden wat jou uit balans brengt en bij wie jij je geholpen voelt. Deze ontdekkingsreis kan je veel leren en kan helaas eveneens een hele poos in beslag nemen.
Waarom het zoveel complexer is:
Hormonale schommelingen zijn vaak meer uitgesproken bij volwassenen, vooral bij vrouwen, vanwege factoren zoals menstruatiecycli, zwangerschap, menopauze en hormonale anticonceptie. Deze hormonale acne kan hardnekkiger zijn en reageren minder goed op traditionele behandelingen.
Vertraging in behandeling: Veel mensen die in hun volwassenheid acne ontwikkelen, hebben de neiging om te denken dat het een tijdelijk probleem is dat na de tienerjaren vanzelf zal verdwijnen. Hierdoor kan er een vertraging optreden in het zoeken naar professionele behandeling, waardoor acne de kans krijgt om zich verder te ontwikkelen en moeilijker te behandelen wordt.
Huidgevoeligheid: Naarmate we ouder worden, wordt onze huid meestal dunner en gevoeliger. Sommige acnebehandelingen die effectief zijn voor jeugdacne, kunnen te hard zijn voor een volwassen huid, waardoor irritatie en bijwerkingen kunnen optreden.
Onderliggende gezondheidsproblemen: Bij volwassenen kan acne soms verband houden met onderliggende gezondheidsproblemen, zoals polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), schildklieraandoeningen of andere hormonale onbalans. Als de oorzaak van acné dieper ligt, kan het behandelen van de onderliggende aandoening essentieel zijn om de acné onder controle te krijgen.
Levensstijlfactoren: Stress, slaapgebrek, slechte voeding en andere levensstijlfactoren kunnen bijdragen aan acne bij volwassenen. Vaak omstandigheden van een te druk en gejaagd leven, waardoor rust, tijd en aandacht er voor jezelf bij inschiet, wat vervolgens het stresslevel weer opjaagt. Met acne als resultaat en daardoor nog meer stress. Het aanpakken van deze factoren naast de behandeling kan belangrijk zijn voor een succesvolle aanpak.
Medicatiegebruik: Volwassenen kunnen meer geneigd zijn om medicijnen te nemen voor andere gezondheidsproblemen, wat soms bijwerkingen kan veroorzaken die acne kunnen verergeren.
De holistische aanpak van volwassenen-acné:
Bovenstaande lijst geeft duidelijk weer dat het een puzzel kan zijn voordat de oorzaak of combinatie ervan helder is. Dan begrijp je dat het tijd en aandacht vergt van de persoon in kwestie, maar ook van de deskundige. Ook kan ik je vertellen dat er geen enkel product de heilige graal of oplossing is, maar wel helpend kan zijn in het behandeltraject of protocol.
Je kunt kiezen uit de beschreven aanpak van de jeugd-acné, maar waarschijnlijk kom je daar niet mee uit, met uitzondering van de inzet van het medicijn Roacutane. Maar in de volwassen periode of met het oog op zwanger worden is dat geen optie vanwege de grote negatieve bijwerkingen.
De allerbelangrijkste stap is om niet zomaar alles te gaan proberen wat je leest, hoort of ziet, maar een deskundige in vertrouwen te nemen om samen een plan op te stellen, samen onderzoek te doen en de puzzelstukjes in elkaar te passen. Hoewel dit van de persoon zelf veel vergt, kan het ook een ontdekkingsreis zijn die je algehele gezondheid en welbevinden naar een hoger niveau brengt. Hoe beter je jezelf en je lichaam leert kennen en het kunt geven wat het (ver)dient en los kunt laten wat het liever niet heeft, hoe meer balans je ook in je leven ervaart.
De holistisch skin expert
Maak een afspraak met de huidspecialist voor een uitgebreide intake en huidanalyse (met beeld van voor en tussentijds om vooruitgang of teruguitgang te beoordelen, je vergeet vaak hoe het was).
Houd een dagboek bij, wanneer het begon, wat je voelde, wanneer het slechter gaat en wanneer beter, welke voeding, etc. Het geeft je veel inzichten.
Bespreek met je behandelaar die tijd voor je neemt (!) heel eerlijk wat je zelf voelt. Omdat kwetsbaar en eerlijk durven zijn en daarnaast bereidheid om mee te werken de weg naar herstel is. Vraag om advies naar welke andere deskundige hulp je doorverwezen zou kunnen worden, om te ontdekken waar de pijnpunten liggen.
Laat je adviseren. Start aan de buitenkant met natuurlijke skin care en een gepaste huidbehandeling met reiniging, kies voor een zachte aanpak en het herstellen van de huidbarrière. De huid heeft al genoeg te verduren en stress, het enige wat het wil is normaal functioneren. De vocht- en vetbalans mag hersteld worden en nog harder uitdrogen is korte termijn denken.
Terwijl je naar de echte oorzaak zoekt met de specialist, kun je medicinale crèmes of medicatie laten voorschrijven door de dermatoloog ter symptoombestrijding zoals bij jeugd-acné beschreven. Het verbeterde huidbeeld zal je zelfvertrouwen goed doen, maar blijf samen verder onderzoeken, elimineren of loslaten tot je eigen lichaam haar of zijn balans heeft teruggevonden.
Je staat er niet alleen voor; samen kom je verder. Als holistisch skin expert helpen wij je graag bij deze aanpak, waarbij we de tijd voor je nemen en je je gehoord, gezien en veilig mag voelen. Ondanks dat de weg niet altijd gemakkelijk is, ben ik ervan overtuigd dat deze ontdekkingsreis je veel over jezelf zal leren, waardoor je weer straalt als wie je echt bent. Zowel van binnen als van buiten, en mooier dan ooit tevoren!
